Studiuesi i madh kroat i Ilirëve, Aleksandar Stipčević
i la trashëgim veprat e tij Shqipërisë …
Nga: Katarina Rožić
Më shumë se 1,100 tituj librash i janë dhuruar zyrtarisht Akademisë Shqiptare të Shkencave, kryesisht për studime ilire dhe shqiptare.
Në punën e tij, Aleksandar Stipčević adresoi dhe vendosi praninë e elementit ilir në të gjithë Ballkanin. Kontributi i tij më i madh është puna që ka bërë për të studiuar veprën “Illyricum Sacrum”, një enciklopedi me 5500 faqe, e cila tregon për historinë e Ilirëve. Ai e konsideroi “Illyricum Sacrum” një arritje të madhe të historisë evropiane.
Sipas tij, vëllimi i parë u botua në 1751, dhe i fundit në 1909. Shtatë vëllimet e para u përgatitën nga Daniele Farlati, dhe dy vëllimet e fundit nga JaCobo Poleti
Vepra u përkthye gjithashtu në shqip nga Don Frano Iliaj në 1960 dhe një përkthim i pabotuar ende ekziston në dorëshkrime në Arkivat e Shtetit.
Aleksander Stipčević mbështet tezën se ilirët janë autoktonë në Ballkanin Perëndimor. “Ilirët në tokat e tyre”, shkruan autori, “vazhdojnë të flasin gjuhën e tyre popullore, të adhurojnë perënditë e tyre, të varrosin të vdekurit në mënyrën tradicionale, të punojnë tokën siç e kanë kultivuar në shekujt e parë, të veshin kostume tradicionale rendi shoqëror dhe politik i organizatave të tyre fisnore, të cilat vetëm në rast nevoje miratojnë strukturën e administratës romake ”.
Sekretari shkencor i kësaj akademie, Vasil Tole, i tha medias se librat iu dorëzuan institucionit, por që ndërkohë ata po punojnë për sistemimin dhe organizimin e materialeve. “Ne duam të bëjmë një listë të plotë, t’i organizojmë ato në një mjedis i përshtatshëm dhe rekord i plotë.
Akademikë të njohur thonë se janë të kënaqur që Stipčević ka përfshirë Akademinë e Shkencave në testamentin e tij, duke vendosur t’i dhurojë të gjitha studimet shqiptare shtetit shqiptar.
Megjithëse akademikët vlerësojnë gjestin e madh dhe vlerën e jashtëzakonshme të punës, ata parashtruan idenë e ndërtimit të bibliotekës “Aleksandër Stipčević” pranë Akademisë së Shkencave.
